 |
| Kurjey Lhakhang Girişi |
 |
| Kayalık yamaca inşa edilmiş Tapınaklar |
 |
| Kurjey Lhakhang girişinde hediyelik eşya satanlar |
Kurjey Lhakhang ile
ilgili anlatacak çok şey var ama yazının daha da uzamaması hatırına burada
bırakalım. Bir sonraki durağımız Jakar Dzong.
Jakar Dzong’a girmeden
önce otoparktaki tabela dikkatimi çekti. AIDS ile ilgili bir bilgilendirme
tabelası. Üstelik de bu Bhutan’a gördüğüm bu konudaki ilk tabela da değildi. “Asya’nın ortasındaki bu küçük ve kısmen kapalı
ülkenin ne gibi bir AIDS sorunu olabilir ki?” diye düşünmeden edemedim… Hekimiz ya, dayanamadım araştırdım. Nüfusu yaklaşık 700 bin olan bu küçük ülkede 2011 yılı
verilerine göre HIV pozitif kişi sayısı 246 (Popülasyonun
% 0,3’ü). Fakat Sağlık Bakanlığı kaynakları gerçek rakamın 500’den fazla
olduğunu tahmin ediyorlarmış. Bhutan’daki HIV ve AIDS’li popülasyon içerisinde
toplumun her kesiminden bireyler var; Keşişlerden bile… HIV’nin yayılmasındaki en
önemli faktörler dünyanın kalan kısmıyla aynı; giderek yaygınlaşan fuhuş ve cehalet… Fakat Bhutan’a
özgü faktörler de var; sözgelimi Bhutan’da hem erkek hem de kadınlar için
cinsel normlar, diğer Asya ülkelerine kıyasla daha rahatmış. Ayrıca Bhutan’ın
Çin, Kuzeydoğu Hindistan ile olan yasal ve yasal olmayan yollardan kolay
geçilen sınırları ve Nepal ve Bangladeş’e olan yakınlığı da riski arttırıyormuş
ki bu söz edilen ülkelerin hepsinde ciddi sayıda HIV taşıyıcısı veya AIDS’li
hasta bulunuyor.
Bhutan Hükümeti de
HIV/AIDS’e karşı ciddi çalışma başlatmış ve dikkatimi çeken bu tabelalar da işte
çalışmanın bire parçasıymış…
HIV/AIDS konusunu bir tarafa bırakıp geziden söz etmeye devam edecek olursak, şimdiki durağımız Jakar Dzong; Beyaz
Kuş Dzong’u anlamına geliyor. Chokhor Vadisine bakan bu Dzong için onca
Dzong’dan bahsettikten sonra kısaca “Bildiğiniz
klasik Dzong işte” diyebilirim sanırım… Dzong 1667 yılında yapılmış. Söylenceye
göre; bir grup Lama Dzong inşa etmek için bir yer ararlarken, büyük beyaz bir kuşun
bir tepe üzerinde sürekli dönüp durduğunu görmüşler. Lamalar bunu da bir işaret sayarak
Dzong’u buraya inşa etmişler…
 |
| Jakar Dzong Avlu |
 |
| Jakar Dzong'dan Chokhor Vadisi |
 |
| Jakar Dzong'dan... |
Jakar Dzong’dan sonra
yeniden düştük yollara. Dün geldiğimiz aynı yoldan gerisin geriye fakat bu kez 68
km mesafedeki Trongsa’ya kadar… Önce bir önceki gün akşam karanlıkta geçtiğimiz
3425 metre rakımlı Yotong La geçidinden bu kez gündüz gözüyle geçtik. Geçidin en yüksek
noktasında küçük Tibet tarzı bir Chorten ve etrafta da güzel görüntüler oluşturan binlerce
Dua Bayrağı vardı. Ve de ilk kez gördüğüm Yaklar
(Tibet Sığırları)…
 |
| Yotong La Geçidi, Tibet tarzı Chorten |
 |
| Dua Bayrakları |
 |
| Yaklar (Tibet Öküzleri) |
Trongsa ülkenin neredeyse
tam ortasında yer alan bir kent. Toyota Midibüsümüz bir tepeden kıvrılarak
şehir merkezine doğru inerken ülkenin en önemli yapılarından Trongza Dzong tüm ihtişamıyla karşımızda
beliriyor… Kararmaya yüz tutan hava fotoğraf çekmeyi imkânsız kılmak üzere.
Doğrudan Dzong’a gidiyoruz.
Bir tarafı tepelere diğer
tarafı da aşağılarda içerisinde Mangde
Chhu’nun (Mangde Nehri) aktığı
vadiye bakan Dzong dışarıdan gerçekten çok güzel görünüyor.
 |
| Trongsa Dzong |
Burası belki de tarihsel
anlamda ülkedeki en önemli Dzong. Bhutan’ın doğusuyla batısı arasındaki tek yol
buradan; Trongsa’dan geçiyor. Eskiden kullanılan patika ise doğrudan Dzong’un
içerisinden geçiyormuş… Yani Mangde Chhu’nun aktığı vadiye bakan kapı ile doğudaki bizim de giriş yaptığımız ana kapı kapandığında ülkenin doğusu
ve batısı arasındaki yol da kapanmış oluyormuş…
Trongsa Dzong’un bir
diğer önemi Bhutan Kraliyet ailesinin atalarına ev sahipliği yapmış olması. İlk
2 kral ülkeyi buradan yönetmiş. Ayrıca günümüzde de Veliaht Prensler tahta
çıkmadan önce Trongsa Dzong Penlop’u
olarak görev yapıyorlarmış. (Penlop;
Bölgesel Vali anlamına geliyor…)
Dzong’u gezerken iyice karanlık
çökünce bu güzel yapıya haksızlık etmemek adına sabah yeniden gelme planı yapıp
otelimiz Yangkhil Resort'a gidiyoruz. Yangkhill Resort Trongsa Dzong'a bakan bir tepenin yamacına kurulmuş güzel bir otel. Gece odama giderken "Keşke bu muhteşem Dzong'un gece aydınlatması olsaydı" diye düşündüm. Ne fotoğraflar çekerdim, yanımda tripod bile taşımıştım...
 |
| Yangkhil Resort Hotel |
Sabah kahvaltı sonrası Trongsa Dzong’a bir kez daha bu kez sabahın ilk ışıklarında bu muhteşem yapıyı görmek için gittik. Şansımıza girişin hemen yanındaki alanda bir de okçuluk müsabakası vardı. Dzong çıkışı bir
süre de okçuluk müsabakasına takıldık, hatta okçularla ayaküzeri sohbet bile
ettik… İstanbul ve Ayasofya’yı
duymuşlardı, ama kimse çıkıp da “Hasan
Şaş yavaş yavaş…” ya da Galatasaray veya Fenerbahçe demedi Allahtan, yoksa
kafayı yerdim sanırım!
 |
| Trongsa Dzong Bahçe Girişi |
 |
| Dzong Giriş Kapısından hemen önceki Köprü |
 |
Arka Duvarlar ve Mangde Chhu tarafınaki
Giriş Kapısı |
 |
| İç Avlulardan biri |
 |
| Ahşap Oymalardan... |
 |
| Bu da Trongsa Dzong'un kadrolu Kedisi |
 |
| Ve Trongsa'lı Okçular... |
Trongsa Dzong’u ikinci
kez görüp biraz da okçularla takıldıktan sonra yeniden düştük yollara. Bir
sonraki durağımız Punakha yaklaşık 5 saat ve 150 km uzakta. Üstelik önümüzdeki
yol da tüm Bhutan’da kat ettiğimiz en bozuk yol…
Sürecek
